نوروز و سنت اسلامی صله رحم-6
«نوروز» جلوه‌گر اخلاق اسلامی و سنت «صله رحم» است
خبرگزاری فارس: استاد حوزه علمیه، «نوروز» را جلوه‌گر اخلاق اسلامی دانست و گفت: بر اساس آیات قرآن کریم کسانی که صله رحم را انجام می‌دهند در زمره اولوالاباب و صاحبان اندیشه شمرده می‌شوند.
حجت‌الاسلام والمسلمین «محمد امین پور امینی» استاد و پژوهشگر حوزه علمیه قم در گفت‌وگو با خبرنگار آیین و اندیشه فارس با اشاره به یکی از آثار عید نوروز مبنی بر دید و بازدید، اظهار داشت: نوروز، که در میان ایرانیان به عنوان یک عید و سنت ملی مرسوم شده زیبایی‌های خاص خود را دارد. یکی از مهمترین جلوه‌های آن بحث دید و بازدید و صله رحم و سرزدن به اقوام و خویشان است.
وی به بیان نوع برخورد اسلام با سنت‌های ملی پرداخت و گفت: دین اسلام در مواجهه با انواع سنت‌های رایج، ضمن تثبیت جنبه‌های مثبت، جنبه‌های منفی را مشخص ورد کردو خطوط قرمز آن را نیز مطرح کرده است. نوروز به استثنای یک سری از مسائل خرافی مانند چهارشنبه‌سوری یکی از این موارد به شمار می‌رود که زیبایی‌های فراوانی درخود دارد.
این استاد حوزه علمیه قم عنوان کرد: هم‌زمانی بهار طبیعت با آغاز سال نو، همگامی با تکوین و آفریش الهی است که یادآور معاد، رستاخیز و زندگی نو و جدید است که پیوند عددی آن با هجرت حضرت رسول(ص) به عنوان سال هجری شمسی، پیوند اسلامی نوروز با باور دینی است. همه می‌دانند که امروزه کشورهای اسلامی و عربی، یک سال قمری و یک سال شمسی میلادی دارند که سال میلادی آنها با حضرت مسیح پیوند خورده است، اما سال شمسی ما با هجرت پیامبر(ص) پیوند خورده یعنی در ایران هم تاریخ شمسی و هم تاریخ قمری ما با هجرت حضرت رسول اکرم(ص) پیوند دارد که این یک امتیاز به شمار می‌رود.
وی گفت: در واقع، صله رحم به معنای وصل شدن و رساندن خود به خویشاوندان و بستگان است که مقصود از آن ایجاد رابطه و حفظ آن و انجام رفت و آمد، دیدار با آنها و نیز کمک مالی به نیازمندان است. بنابراین مقصود از رحم، اقوام و بستگان است که در مرحله اول هرچه به انسان نزدیک‌تر باشند را دربر می‌گیرد و در مراحل بعد شامل تمام بستگان حتی با چند واسطه می‌شود.
*صله رحم مالی، مورد غفلت واقع شده است
حجت‌الاسلام پورامینی با بیان اینکه صله‌رحم در دو راستا می‌تواند محقق شود، گفت: یکی سرزدن و رفت و آمد به خانه اقوام و دیگری صله رحم مالی است که دیدار حضوری و مستقیم بهترین نوع آن به شمار می‌رود.
وی با اشاره به جایگاه صله رحم مالی افزود: با توجه به اهمیت دستگیری و کمک مالی به افراد نیازمند، این قسم از صله رحم مورد غفلت واقع شده است. چه بسا انسان اقوامی دارد که با مشکلات مالی مواجه هستند و باید متذکر شد که کمک مالی به خویشاوندان هم یکی از جلوه‌های صله‌رحم محسوب می‌شود، و می‌توان آن را در قالب کادو و هدیه به صورت آبرومندی انجام داد.
پژوهشگر حوزه علمیه قم در همین زمینه به بیان روایت مرحوم شیخ صدوق در جلد 4 کتاب «من لایحضره الفقیه» صفحه 16 پرداخت و عنوان کرد: از امام صادق(ع) روایت شده است که پیامبر(ص) در روایتی به امام علی(ع) فرمودند: «مَنْ مَش?ی اِلی? ذِیْ قِر?ابَةٍ بِنَفْسِهِ وَ م?الِهِ لَیَصِلَ رَحِمَهُ اَعْطا?ه اِللهْ عزوجل اَجْرَ مَأةِ شَهید وَ لَهُ بکُلّ خُطْوَة اَرْبَعونَ اَلْف حَسَنةٍ وَ محی عَنْهُ اَرْبُعون اَلْفَ سَیِئَةٍ و رفع لَهُ مِنَ الدَّرَج?اتِ مِثلَ ذ?لِکَ وکان کانم?ا عبد الله عزوجل مَأة سَنَةٍ صابرا محتسبا». بر اساس این حدیث، هر کس گامی بردارد که خود را به خویشاوندی برساند خداوند مقابل گامی که بر می‌دارد چند چیز به او می‌دهد. و این گام برداشتن دو نوع است؛ یا رفتن شخص و انجام دید و بازدید عادی است و یا رساندن مالش به دیگران است که البته هردو را نیز می توان با هم انجام داد، بنابراین، هم رفت و آمد شخصی و هم رساندن مال و کمک مالی در جای خود مهم است.
استاد حوزه علمیه قم به آثار مطرح شده صله رحم در این سخن حضرت رسول(ص) پرداخت و اظهار داشت: نخست آنکه خداوند متعال از باب تفضل و عنایت خویش و نه به دلیل استحقاق فرد به او ثواب صد شهید را می‌بخشد.
وی ادامه داد: خداوند در مقابل هر گامی که شخص بر می‌دارد 40 هزار حسنه و ثواب به او داده، 40 هزار سیئه، بدی و گناه را از او رفع و 40 هزار درجه به او می‌دهد لذا ادای صله رحم همانند این خواهد بود که شخص در حالی که صابر بوده، صد سال عبادت خدا را کرده است.
* نوروز می‌تواند جلوه‌گر اخلاق اسلامی ما باشد
این پژوهشگر حوزه علمیه قم خاطرنشان کرد: صله رحم، از جلوه‌های زیبای اخلاق اسلامی است و نوروز فرصت بزرگی را برای انسان فراهم می‌کند تا با انجام صله رحم از اجر یک‌صد شهید، 40 هزار حسنه و پاک شدن 40 هزار سیئه و برخورداری از ثواب صد سال نماز بهره‌مند شود.
وی گفت: متأسفانه در طول سال ممکن است به هر دلیلی کدورت‌هایی میان فامیل ایجاد و موجب قطع رحم شده باشد اما مهم این است که هر فردی بتواند از فرصت‌ها به نحو احسن استفاده کند. چطور مردم برای انجام حج و عمره از دیگران حلالیت می‌طلبند، در واقع از فرصت پدید آمده به گونه خوبی استفاده می‌کنند در ایام نوروز نیز باید این طور بوده، قالب‌های منیت و خودبینی، خودخواهی و خودپسندی را کنار نهاده و صله رحم را به جا آورند.
حجت‌الاسلام پورامینی با بیان اینکه ممکن است طرف مقابل به ما بدی کرده باشد اما نیکوست که ما از خطای دیگران گذشت کرده تا خداوند نیز از گناهان ما بگذرد، اظهار داشت: افرادی که سالمندان خانه را به خانه سالمندان می‌سپارند این مسئله با مشی، خُلق و روح اخلاق اسلامی ما سازگار نیست. از این رو شایسته نیست که آنها را از دیدار پیوسته عزیزانشان محروم کنیم مگر واقعا چاره‌ای نداشته باشند، نه آنکه برای خود توجیهاتی درست کنند.
*صله رحم، زودتر از هر تلاشی موانع راه را بر طرف می‌کند
وی یادآور شد: بعضی از گرفتاری‌های زندگی ما با وجود تلاش‌های فراوان، نتیجه مطلوبی را در بر ندارد اما با کمی دقت درمی‌یابیم که موانع بر سر راه ما با یک صله‌رحم حل خواهد شد. متاسفانه امروزه زندگی ماشینی باعث شده تا ما در یک واحد ساختمان محصور شویم که حتی از همسایه‌های خود بی‌خبر باشیم این اخلاق اسلامی نیست. اخلاق اسلامی آن است که از هر طرف 40 خانه، همسایه ما محسوب می‌شوند چه برسد به افرادی که خویشاوند انسان به حساب آمده و از یک نسل باشند.
وی به بیان آثار احیای صله رحم پرداخت و گفت: «قطب الدین راوندی» در صفحه 126 کتاب دعوات روایت کرده است: «صلة الرحم تهون الحساب یوم القیامة، و هی منشأة فی العمر وتقی مصارع السوء»؛ صله رحم حسابرسی روز قیامت را آسان، باعث طول عمر و دور شدن مرگ بد از آدمی است، همچنین از رسول خدا(ص) روایت شده: «من سره أن یمد له فی عمره و یبسط فی رزقه، فلیصل أبویه، فإن صلتهما طاعة الله، ولیصل ذا رحمه»؛ هرکس که می خواهد از عمر طولانی وروزی فراوان بهره مند شود به پدر و مادر خود برسد که اطاعت خدا در آن است، و صله رحم کند.
*قرآن کریم، صله رحم کنندگان را در زمره اهل اندیشه و خرد معرفی می‌کند
استاد حوزه علمیه قم اظهار داشت: حضرت رسول(ص) در ادامه، آیه‌ای از آیات الهی را مبنی بر «وَالَّذِینَ یَصِلُونَ مَا أَمَرَ اللّهُ بِهِ أَن یُوصَلَ وَیَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ وَیَخَافُونَ سُوءَ الحِسَابِ» تلاوت کرده و سپس فرمودند: «صلوا أرحامکم ولو بسلام». بنابراین، نیکی به پدر و مادر و صله رحم حسابرسی روز قیامت را آسان می‌کند، بر طبق این آیه شریفه و آیات ماقبل آن، کسانی که صله رحم را انجام می‌دهند در زمره اولوالاباب و صاحبان اندیشه شمرده شده‌اند.
حجت‌الاسلام پورامینی افزود: علامه حلی در جلد چهارم کتاب مختلف الشیعه، ص 458 از محمد بن طلحه از امام صادق(ع) روایت کرده است که کسی نزد رسول خدا(ص) آمد و پرسید: ای رسول خدا! چه چیز در اسلام برتر است؟ فرمود: ایمان به خدا، پرسید: پس از آن چه؟ فرمود: صله رحم، پرسید؟ و پس از آن؟ فرمود: امر به معروف و نهی از منکر. همین جا باید متذکر شویم که مبادا نوروز ما رنگ گناه بخود گیرد و سیه روز شود.
این استاد حوزه علمیه قم به موضوع صدقه اشاره کرد و گفت: در ارتباط با بحث صدقه، خداوند می‌فرماید: اگر فردی درهمی به فقیر صدقه دهد یک درهم آن 500 درهم می‌شود. در واقع خداوند متعال همانند کوه‌های احد به او نعمت بهشتی خواهد بخشید. لذا جبنه‌های تشویقی بسیاری در روایات وجود دارد که بدین وسیله خداوند می‌خواهد ما را در مسیر کمک رسانی به دیگران و مثبت بودن سیره و زندگی خویش قرار دهد.
وی در پایان عنوان کرد: روایات اسلامی علاوه بر ترغیب به صله رحم از قطع رحم نهی می‌کند از این رو مرحوم شیخ کلینی در جلد 7 کتاب کافی، صفحه 436 از امام باقر(ع) نقل می‌کند: «قسم دروغ و قطع رحم باعث گسترش فساد و بریدگی نسل‌ها می‌شود».
انتهای پیام/ک
©2012 Fars News Agency. All Rights Reserved
