به گزارش شیعه آنلاین، متن گفتگو با حجت الاسلام والمسلمین محمدامین پورامینی محقق و نویسنده حوزه کلام وتاریخ اسلام پیرامون سؤال از نعیم:
س: نعمت چیست ومقصود ازنعیم در این آیه شریفه:(وان تعدوا نعمة الله لاتحصوها) را توضیح دهید
ج: خداوند در سوره مبارکه تکاثر آیه 8 می فرماید: «ثُمَّ لَتُسئَلُنَّ یَوْمَئذٍ عَنِ النَّعِیمِ» سپس در آن روز از نعیم خدا بازخواست خواهید شد. البته نعمتهای الهی وآنچه که خدا تفضل کرده و به بشر داده است قابل شمارش نیست همان گونه که در سوره نحل آیه 18خداوند می فرماید: «وَ إِنْ تَعُدُّوا نِعْمَةَ اللَّهِ لا تُحْصُوها إِنَّ اللَّهَ لَغَفُورٌ رَحیمٌ» اگر در مقام شمارش نعمت های الهی باشیم نمی توانیم آن ها را بشماریم چون قابل شمارش نیستند.
نعمات یک قسمت ظاهری است مانند اعضای بدن و یک قسمت دیگر باطنی است مانند عقل؛ نعمات به دو قسم داخلی و خارجی نیز تقسیم می شوند. پیامبران، کتابهای آسمانی و احکام شرعی نیز جزو نعمت های الهی هستند؛ علم و معرفت نیز جزو نعمت هایی است که خداوند به ما عطا کرده است، بنابراین گستره نعمت بسیار وسیع است.
این نعمات باید طبق برنامه الهی درست در جای خود مورد استفاده ومصرف قرار گیرد و اگر درست مصرف شوند چه بسا دیگر جایی برای بازخواست و پرسش باقی نماند. سؤال در جایی است که استفاده نا به جا شود یعنی ناسپاسی وکفران نعمت شود.
س: این نعمت که از سوی خداوند مورد سوال واقع می شود چه نعمتی است؟ آیا یک نعمت خاصی است؟
ج: هنگامی که ذر کتب تفسیری شیعه و اهل سنت تامل می کنیم؛ متوجه می شویم که غالب مفسران اهل سنت در ذیل این آیه معنای نعیم را نعمت های ظاهری برشمرده اند چنانچه در کتاب الدرالمنثور ج 6 ص 387 مصادیق «نعیم» را سیری شکم، نوشیدن آب گوارا، استفاده از سایه خانه،لذت خواب، سلامتی جسم و تمام لذت های دنیوی و ظاهری را بر شمرده است، واین معانی در غالب کتب تفسیری ایشان از بزرگانشان چون قتاده ودیگران نقل شده است.
در نگرش مفسران شیعه (به برکت اهل بیت عصمت و طهارت) معنای خاصی از نعیم شده است که رویکردی فراتر از نعمت های مادی است. در روایات ما آمده است که خدای تبارک و تعالی به خاطر آنچه به بشر تفضل کرده منت نمیگذارد و سؤال نمیکند چرا که منت گذاشتن از سوی مخلوقین نیز زشت و ناپسندیده است پس چگونه می توان این را به خداوند نسبت داد؟ در کلام اهل بیت سوال از «نعیم» سوال حب و دوستی اهل بیت و پیروی از ایشان است. این روایت را فیض کاشانی در تفسیر اصفی ج2 ص1473 آورده است. همانگونه که از توحید و نبوت سؤال می شود سؤال از ولایت نیز می شود چرا که این سه در یک راستا هستند که اگر این سه به دست بیاید انسان به جنة النعیم یعنی بهشت نعیم می رسد وآن نعمت ولایت است.
بیش از بیست تصریح میکند که مقصود از نعیم ولایت امیر المؤمنین و ائمه طاهرین است. (اطیب البیان ج14 ص219).
همچنین در تفسیر قمی ج2 ص440 در رابطه با آیه (وقفوهم انهم مسئلون- صافات:24) آمده است که سؤال از نعمت ولایت اهل بیت منظور است.
در روایت دیگری امام صادق (ع) می فرماید: ما از نعیم هستیم. (تفسیر برهان ج5 ص746)، یعنی اهل بیت از مصادیق نعمتهای الهی هستند.
همچنین امام صادق(ع) می فرماید: خداوند سوال می کند از نعمت پیامبر اکرم(ص) واهل بیت او، (تفسیر برهان ج5 ص746).
در روایت دیگری آن حضرت می فرماید: نعیم خوردنیها وآشامیدنیها نیست، بلکه ولایت ما اهل بیت است. (تأویل الآیات ج1، ص815).
البته در بین کتب تفسیری برادران اهل سنت نیز کتاب ارزشمند شواهدالتنزیل را داریم که اثری ماندگار از حاکم حسکانی حنفی از دانشمندان قرن پنج است، او در ج2 ص472 کتاب خود با ذکر روایتی از امام صادق(ع) به این حقیقت اشاره کرده است که منظور از «نعیم»اهل بیت عصمت و طهارت هستند.
در نتیجه منظور از «نعیم» رسول خدا(ص) و اهل بیت او از امام علی (ع) تا امام زمان(عج) است.
س: دور شدن از محور نعیم چه آثاری را می تواند در امت اسلامی پدید آورد؟
ج: انحراف از نعیم یعنی فاصله گرفتن از خط اصیل اسلامی، واین فاصله گرفتن است که موجب می شود امت اسلام مورد سؤال قرار گیرد، و امروز این مشکلاتی که ما گرفتار آن هستیم مثل نشان دادن چهره خشن در اسلام و مخدوش کردن چهره مسلمین مانند سر بریدن هایی که در سوریه اتفاق می افتد همه از خط اموی است که یادگاری است که از معاویه برجای مانده است، می دانید که در تاریخ اسلام اول سری که از تن جدا شد سر حجر بن عدی است که در دوره معاویه به شهادت رسید، واخیرا فرزندان بنی امیه قبر وی را در مرج عذرا دمشق ویران کردند، وبعد در دوره یزید نوبت به کوفه وکربلا رسید، واکنون دنباله خط اموی همان راه را می پیمایند.
س: یکی از مصادیق برجسته نعیم حضرت اباعبدالله الحسین(ع) است، خوب است بدانیم وظایف ما نسبت به ایشان چیست؟
ج: اولا خود ما شخصا باید اباعبدالله الحسین(ع) را بشناسیم و نسبت به ایشان معرفت پیدا کنیم؛ این شناخت ابعاد مختلفی دارد، گاه از جنبه تاریخی زندگانی ایشان است، وگاه بررسی بعد اخلاقی وسیره اجتماعی آن بزرگوار است، وزمانی فهم معارف الهی در پرتو کلام امام حسین(ع) مانند زیارت عرفه است، و همچنین مطالعه ودقت در همه کلمات امام حسین(ع) از مصادیق شناخت ایشان است.
این نکته قابل توجه است که اخیرا کتابی پیرامون کلمات امام حسین(ع) به زبان انگلیسی ترجمه شده است و در هشتاد هزار نسخه چاپ شده و به شدت مورد استقبال واقع شده است و این نشان از آن دارد که دنیا تشنه معارف امام حسین(ع) است.
دیگر آنکه لازم است با بهره گیری از نعمت قلم وهنر امام حسین(ع) را در سطح جهانی بیش از پیش بشناسانیم؛ در این خلاء فکری و فرهنگی که دنیا در آن به سر می برد امروز باید معارف اهل بیت را در آن نشر دهیم.
مطلب آخر آنکه اهداف نهضت امام حسین(ع) را در زندگی فردی اجتماعی سیاسی خود الگو قرار دهیم.
http://www.shia-online.ir/article.asp?id=29084&cat=3
