دست نوشت

سخنى با آقاى قرضاوى

محمدامین پورامینى

آقای شیخ یوسف قرضاوى را سالیان دراز به عنوان چهره ای معتدل در بین عالمان اهل سنت می شناختم، برخی کتابهای علمی وی را دیده  وبرخی مصاحبه ها وبرنامه سلسله وار او را با عنوان (الشریعة والحیاة) در کانال الجزیره قطر دیده ام، و او را در بین عالمان اهل سنت جهره ای روشن فکر میدیدم، وی به عنوان عالمی می انگاشتم  که برخلاف عالم نمایان وهابی در مسیر تقریب بین مذاهب نسبتا خوش میدرخشید.. اما افسوس.. این توقع از دانش آموختگان  الازهر کمتر میرود که دنباله رو و پیرو دانش آموختگان جامعه آل سعود شود، توقع این می بود که بر مشی سلف الازهر عالم مصلح شیخ محمود شلتوت -شیخ ازهر وقت- سخن حق را بر زبان جاری کند، ویا دست کم از مفتی اعظم مصر آقای شیخ علی جمعه عقب نیفتد، که با صراحت و شجاعت اعلام کرد :(برخی اطراف تلاش می‌کنند که روابط میان شیعه و سنی را تیره کنند و به وحدت میان مسلمانان ضربه بزنند تا از این طریق به اهداف خود دست یابند از همین رو بنده با صدور فتوایی عبادت بر اساس فقه شیعی را جایز اعلام می‌کنم. باید اعتراف کنیم که شیعیان در حال حاضر از ما پیشی گرفته‌اند از همین رو ما می‌توانیم با آنان همکاری کنیم زیرا تا وقتی شیعه و سنی یک قبله دارند، تفاوتی میان آنان نیست. شیعیان همواره در طول تاریخ بخشی جدایی ناپذیر از امت اسلامی بوده‌ند..پیروان مذهب تشیع در اصل طایفه‌ای پیشرفته هستند اما برخی افراد وجود دارند که برای ایجاد اختلاف، کتب شیعی بسیار قدیمی را می‌گردند تا برخی مطالب اختلاف برانگیز را استخراج کنند)..

ولی افسوس که آقای قرضاوی راه را گم کرده و در مسیر دیگری افتاده است، علت وسبب را باید جستجو کرد، آیا پیری وسالخورده گی او را به این روز انداخته است؟ آیا مشکل خانوادگی پیدا کرده است که اعصابش را خورد کرده است؟ آیا شیعه شدن فرزندش علت ماجرا است؟ وآیا پادوان وهابی وسلفی آتش بیار معرکه شده اند؟ نمی دانم، ولی اینها قابل بررسی است.

آنچه در این نوشته می آید باسخی است مختصر به برخی نقطه نظرات اخیر وی:

1- آقای قرضاوی می گوید: گسترش مذهب تشیع یک خطر بزرگ به شمار می‌رود و هویت کشورهای سنی مذهب را زیر سؤال می‌برد.

جواب: مذهب شیعه با رویکردی که در طول تاریخ داشته است همواره در موضع مخالفت با حاکمان جور وستم قرار گرفته وفراز ونشیب خود را داشته است، ولی همواره به عنوان یک مذهب اسلامی وبا برخورداری از هزاران نفر از فقیهان، متکلمان، مفسران، ودانشمندان وشخصیتهای برجسته اجتماعی سیاسی جایگاه بلند ورفیع خود را نگاه داشته است، حالا اگر یک مذهب بواسطه توان فکری وصلابت اندیشه واستواری موضع و پتانسیل بالای خود مورد توجه قرار گیرد چرا باید شما را به عکس العمل نا معقول وا دارد؟ فرض کنید  یکی از مذاهب چهارگانه پیروان بیشتری یابند، این جه ضرری به پیروان دیگر مذاهب می رساند؟ بالاخره همه در محدوده اسلام ومسلمانان گام بر میدارند و تناقضی وجود ندارد، امروزه مسیحیت على رغم تضاد ودشمنی دیرینه خود با یهود سر آشتی وسازش پیدا کرده اند، چرا ما مسلمانان نباید مذاهب درون جامعه بزرگ اسلامی خود را به عنوان واقعیت موجود ببذیریم، وحق انتخاب را به مردم وا نهیم که خود بر اساس مطالعه وبا چشم بینا، یکی از مذاهب را انتخاب کنند، ومسائل دینی را بر طبق آن عمل کنند، این کار جه صدمه ای می زند؟ و چرا شما را حساس و بر آشفته ساخته است؟

2-او می گوید:ایران همچنان با گام‌های بلند در حال پیمودن راه صدور انقلاب خود به کشورهای منطقه است از همین رو باید هر چه سریع تر با این اقدام مقابله کنیم.. من به طور کامل مخالف تلاش های ایران در گسترش مذهب تشیع هستم. ما باید خطرات این تلاش را درک کنیم و در مقابل آن بایستیم.

جواب: ما در وضعیتی قرار گرفته ایم که اگر کلاغ به پرواز در آید می گویند کار ایران است! گسترش تشیع به عوامل گوناگون ـ و بیشتر به عامل درونی خود مذهب ـ مرتبط است، انقلاب اسلامی ایران گرچه جهان را با بیشتر با تفکر شیعی وبخصوص از زاویه سیاسی وحکومتی آن آشنا کرد، ولی واقعیت این است که این انقلاب اسلامی ایران بود که بر سر سفره شیعه نشست واز آن بهره گرفت، عشق مردم به اهل بیت (ع) وحضور ملیونی مردم در مراسم تاسوعا وعاشورا واربعین سال پنجاه وهفت شمسی، نقش مرجعیت دینی ورابطه متقابل مردم و روحانیت، رهبری بی نظیر وقدرتمندانه وشکوهمندانه وشجاعانه امام خمینی که مردم  او را مرجع تقلید و نایب عام امام زمان (ع) وتبلور خواسته های خود یافته بودند، اینها وعوامل دیگر باعث شد که مردم خود به صحنه بیایند و رژیم ستمشاهی را از ریشه بکنند، ولی با این همه انقلاب ایران به عنوان انقلاب اسلامی وبا رویکردی شمولی وفراگیر مطرح شد، گرچه تشیع همان اسلام اصیلی است که ریشه از رسول خدا (ص) واهل بیت (ع)او دارد.. با این همه رشد تشیع ربطی به دولت ایران ندارد، امروز برای ایران فلسطینیان غزه همانند مقاومان لبنان عزیز و مورد توجه وعنایتند، اصولا مشکل اساسی جهان با جمهوری اسلامی ایران بخاطر موضع گیری آن در رابطه با مسئله فلسطین است، وسی سال است که انواع تحریمها را به جان خریده است،  آیا فلسطینیان شیعه هستند که ایران به آن اهتمام می ورزد؟ فلسطین محک بسیار خوبی است که سره از ناسره شناخته شود، ومدعیان دروغین از دلسوختگان واقعی جدا شوند،  ایران چون مسئله فلسطین را از زاویه اسلامی آن می نگرد به موضع گیری اصولی خود در رابطه با فلسطین پرداخته است، وبهیچ وجه مذهب برای او مطرح نیست.. انصافتان کجاست؟

3_ او می گوید: ما اهل سنت معتقدیم که بر حق هستیم و مذهب خود را بر حق می‌دانیم اما با این حال تمایلی نداریم که مذهب خود را در میان شیعیان منتشر کنیم، و همچنین تمایل نداریم که شیعه شویم. شما (ایرانیان) باید دست از تلاش خود بردارید.

جواب:  ما کاری به ادعایتان نداریم، آنجه مهم است دلیل است، که جای آن در محافل علمی است، واین احتیاج به جنجال رسانه ای ندارد، اما این سخن که شما دوست ندارید مذهب ومرامتان در بین شیعه پخش شود سخنی نادرست است، هر ساله ملیونها کتاب و سی دی در میان صدها هزار حاجی وعمره گزار شیعه در شهر مکه ومدینه پخش می شود، در حالی که در بدو ورود کتابهای شخصی شیعیان مصادره می گردد، انگیزه این کار چیست؟ تالیف کتابهای فراوان با اسمهای مستعار و با انجام خیانتهای علمی ونسبتهای دروغ وناروا به شیعیان به چه منظوری انجام می شود؟ اما اینکه شما دوست ندارید شیعه شوید به خودتان مربوط است، هرکس وظیفه وصلاح خود را بهتر میدانید، آنچه  که مهم است این است که حجت تمام شود، وهرکس پیرو هر مذهب وعقیده ای که باشد بر اساس منطق واقامه برهان ودلیل باشد نه تعصب کور، اما سیل شیعه گرایی را باید خود مطالعه کنید؟ آیا احتمال نمی دهید که سالیان دراز حقایق تاریخی را از مردم پنهان نگاه داشته اید؟ آیا احتمال نمی دهید که برخی از آنچه را که بعنوان عقاید به خورد مردم میدهید  با موازین مسلم عقلی مطابق نباشد؟ از همه اینها گذشته شما برای مسلمانان ستم کشیده سنی وشیعه جهان چه کاری کرده اید؟ به هنگام جنگ  سی وسه روزه اسرائیل علیه لبنان وحزب الله مقاوم کجا بودید؟ در جنک بیست و دو روز  اسرائیل علیه مردم مقاوم غزه جه کاری کردید؟ مگر خود شما نبودید که در کشور خودتان مصر مورد بی مهری قرار گرفتید وآقای حسنی مبارک حتى حاضر نشد شما را ببیند وشما را راه نداد؟ آیا جرم ایران وایرانیان این است که از خود غیرت و جوانمردی نشان داد وبرخلاف زمامداران بی غیرت شما شعار دفاع از مردم غزه و همه فلسطینیان سر دهد وامروز اینگونه مورد بی مهری قرار گیرد؟ اگر نظام سلطه واستکبار جهانی وآمریکا مخالفت کنند عجبى نیست، ولی عجت از  همچون شمایى است که امروز با آمریکا واسرائیل همسخن وهمنوا وهمسو شده اید، از این حرفها که بگذریم مگر تشیع انحصار ایران است، مذهب شیعه را میتوان قدیمی ترین مذهب دانست که با ریشه عربی از قلب مدینه منوره به همه جا سرایت کرده است، چرا شما گسترش  شیعه را به ایران وایرانی نسبت میدهید؟ اکر سخن از نقش ایرانیان در مذاهب اسلامی است بزرگان اهل سنت مثل بخاری وترمذی ومسلم نیشابوری وابن ماجه قزوینی وحاکم نیشابوری وابو حنیفه کابلی و طبری و سرخسی و ابو نعیم اصفهانى و هزاران تن از محدثان وفقیهان عجم تبار را باید در ترسیخ مذاهب فقهی وکلامی اهل سنت دخیل دانست، ودر مقابل شیعیان عرب تبار مثل اشعریان یمنی را در گسترش مذهب شیعه در ایران باید یافت، اگر سخن از یافتن ریشه عربی وعجمی مسئله است  اتفاقا نتیجه بر عکس است! ولی ما مسئله را از دید ناسیونالیستی نمی نگریم، آنچه مهم است استواری برهان وصلابت منطق است.

4-   او می گوید: ما در همان ابتدا انقلاب ایران علیه جبروت و استبداد را تأیید کردیم اما هنگامی که فهمیدیم این یک انقلابی طایفه‌ای است و برای گسترش نفوذ مذهبی در خارج از سرزمین‌های خود تلاش می‌کند، جا خوردیم و شکه شدیم^.

جواب : این انقلاب هرگز طائفه ای نیست، شعار انقلاب از اول این بود: (نه شرقی نه غربی جمهوری اسلامی)، در حرکت انقلابی مردم ایران همه ایرانیان اعم از شیعه وسنی مسیحی کلیمی زردشتی وهمه اقوام فارس، عرب، کرد، لر، بلوچ، ترکمن، آذری و.. شرکت کردند، اما کشوری که  اکثریت مطلق آن را شیعیان قرار میدهند بطور طبیعی وبر اساس دمکراسی ملاحظات خود را دارد، که آنچه که رسمی است این است که مذهب رسمی این کشور شیعه اثنی عشری است، ولی طبق قانون اساسی سائر مذاهب آزادی خود را دارند وقوانین مذهب وشریعتشان برای خودشان ودر محدوده مناطقشان نافذ ومحترم  است، وایران همچون کشورهای اسلامی قوانین خود را براساس یکی از مذاهب اسلامی  پایه گذارى کرده است، شمایى که انقلاب اسلامی ایران را طائفه ای میدانید من از شما سؤال میکنم که اهل سنت ایران با جمعیتی حدود هفت در صد بیش از ده هزار مسجد دارند، شیعیان عربستان سعودی با بیش ار دوازده درصد جمعیت چند مسجد دارند؟ گرچه ما مسجد را برای همه مسلمانان میدانیم وفرقی بین شیعه وسنی در نمازگزارى نیست، ولی بر اساس برخی اطلاعات در مناطق اهل سنت ایران، برای هر بانصد نفر یک مسجد وجود دارد، در حالی که برای شیعیان برای هر هزار نفر تنها یک مسجد آن هم با بودجه مردمی ونه حکومتی ساخته شده است، آیا این انقلاب طائفه ای است؟ مگر اعتراض برخی از علما ومراجع دینی ایران را به دولتمردان را نشنیدید که چرا برای شیعیان پاراچنار پاکستان ـ که در طی سالیان اخیر هزاران نفر ایشان توسط عوامل تکفیری وسلفیان به شهادت رسیده اند ـ کاری نکرده اید؟ در حالی که ایران برای تمامی مسلمانان دربند وستم کشیده موضع گیرى وحمایت دارد، مگر شما  کمک ایران را به افغانستان، چچن، فلسطین و.. را فراموش کرده اید؟

5- او می گوید: اگر ایران خواهان روابط طبیعی و دوستانه با کشورهای عربى است، باید این تلاش‌های خود را متوقف کند^.

 جواب:  کاش ایشان خود را وارد حوزه دیپلماسی نمى کرد، وبه عنوان عالم دینی موضع ارشادی خود را نگاه میداشت، ولی اگر ایشان میخواهد وارد حوزه سیاسی شود جا داشت که به دولتهای مصر واردن نصیحت می کرد که بخاطر جنایت اخیر اسرائیل علیه مردم بی دفاع غزه وبخاک وخون نشاندن بیش از هزار وسیصد نفر که بیش از نیمی از ایشان کودک وزن بودند اقدام به بستن سفارت اسرائیل در کشورشان کنند، ودست کم از کشور ونزوئلا که در آمریکای جنوبی وآن طرف کره زمین است عقب نمانند.