تاریخ : 1392/4/19 - ساعت : 59 : 12 - گروه : فرهنگی - حوزه : دین و اندیشه رمضان 92
نمی از یم رمضان/1- ادعیه روزانه ماه مبارک رمضان را ابن عباس از لسان پیامبر(ص) نقل کرده است/ لازمه رسیدن به حقیقت روزه و نماز آن است که انسان از غفلت و خواب جدا شود که از آن به عنوان یقظه یاد می‌کنند/ این بیداری برای برخی هنگام مرگ و برای عده‌ای دیگر قبل از آن رخ می‌دهد
حجت‌الاسلام محمدامین پورامینی، استاد کلام مرکز تخصصی تربیت محقق مذاهب اسلامی در مصاحبه با خبرنگار «نسیم»، به شرح دعای اولین روز ماه مبارک رمضان پرداخته است که در ادامه تقدیم خوانندگان می شود:
دعاهایی را که برای روزهای ماه مبارک رمضان وارد شده است، ابن عباس از لسان پیامبر (ص) نقل کرده است. مصدر این دعا دو کتاب کفعمی است که از وی در زمینه دعا دو کتاب البلدالامین و مصباح را داریم. این دعا در بلد الامین و مصباح کفعمی هر دو ذکر شده است.
همچنین مرحوم علامه مجلسی در کتاب زاد المعاد نیز دعاهای هر روز ماه مبارک را نقل کرده است. که پس از آن به مفاتیح الجنان مرحوم حاج شیخ عباس قمی منتقل شده است. همچنین کفعمی در بلد الامین ثواب این دعاهای با عظمت را برای ایام ماه مبارک نقل کرده است که مرحوم شیخ عباس قمی آن را در مفاتیح نیاورده است.
بسم الله الرحمن الرحیم
«اللهمَ اجْعلْ صِیامی فـیه صِیـام الصّائِمینَ وقیامی فیهِ قیامَ القائِمینَ ونَبّهْنی فیهِ عن نَومَةِ الغافِلینَ وهَبْ لی جُرمی فیهِ یا الهَ العالَمینَ واعْفُ عنّی یا عافیاً عنِ المجْرمینَ.»
خدایا قرار بده روزه مرا در آن روزه داران واقعى وقیام وعبادتم در آن قیام شب زنده داران و بیدارم نما در آن از خواب بى خبران وببخش به من جنایتم را در این روز اى معبود جهانیان ودر گذر از من اى بخشنده جنایات کاران.
دعای روز اول دارای چند فراز است: «بسم الله الرحمن الرحیم؛ اللهمَّ اجعل صِیامی فیهِ صِیامَ الصائِمین، وَ قِیامی فیهِ قِیامَ القائِمین»؛ (خدایا قرار ده روزه‌ام را در این ماه روزه روزه داران و نماز و شب زنده داری ام را نیز مانند عبادت شب زنده‌داران.) از همین فراز دعا می شود استفاده کرد که نسبت به اعمال و عبادات یک ظاهری داریم و یک باطنی. به بیان دیگر عبادات یک پوسته ای دارند و یک مغز و لُبی.
در این فراز از دعای روز اول از خداوند درخواست می کنیم که به مغز و درون و حقیقت عبادات برسیم، یعنی از ظاهر روزه به واقع و حقیقت روزه و از ظاهر نماز به حقیقت نماز برسیم. لازمه رسیدن به حقیقت روزه و نماز آن است که انسان از غفلت و خواب جدا شود که از آن به عنوان یقظه و بیداری یاد می کنند.
از این رو در ادامه چنین می خوانیم: «وَ نَبِّهنی فیهِ عَن نَومَةِ الغافِلین»؛ و بیدارم کن در آن از خواب غافلان و بی‌خبران. خواب غفلت چه خواب سنگینی است که باعث می‌شود انسان متوجه حقایق نشود. انسان وقتی متوجه غفلت و خواب خود می شود که از دنیا رفته است چنانچه در روایات به نقل از حضرت امیر مؤمنان علی (ع) آمده است: «الناس نیام اذا ماتوا انتبهوا» مردم در خواب (غفلت) هستند که بهنگام مرگ بیدار می شوند. مرآة العقول ج8 ص293
این مهم است که انسان در چه زمانی بیدار شود، برخی بعد از این دنیا و هنگام مرگ بیدار می شوند برخی دیگر قبل از مرگ بیدار می شوند. در روایات آمده است: «موتوا قبل ان تموتوا»؛ بمیرید پیش از آن که مرگ شما فرا برسد. عیون الحکم والمواعظ ص66
پیامبر اکرم(ص) با این دعا بیان می دارند که پس از مرگ از خواب غفلت بیدار نشویم بلکه در همین ماه مبارک رمضان از خدا بخواهیم ما را از خواب غفلت بیدار کند.
در فراز آخر این دعا آمده است:«وَ هَب لی جُرمی فیهِ یا اِلهَ العالَمین، وَاعفُ عَنّی یا عافِیاً عَنِ المُجرِمین»؛ و گناهم را بر من ببخش ای معبود جهانیان و درگذر از من ای درگذرنده از گناهکاران، درخواست بخشش از گناهان و جرم و تَقصیر را از خداوند داریم که رویه خداوند این است که از گناهکاران در می گذرد.
دعاهایی را که برای روزهای ماه مبارک رمضان وارد شده است، ابن عباس از لسان پیامبر (ص) نقل کرده است. مصدر این دعا دو کتاب کفعمی است که از وی در زمینه دعا دو کتاب البلدالامین و مصباح را داریم. این دعا در بلد الامین و مصباح کفعمی هر دو ذکر شده است.
همچنین مرحوم علامه مجلسی در کتاب زاد المعاد نیز دعاهای هر روز ماه مبارک را نقل کرده است. که پس از آن به مفاتیح الجنان مرحوم حاج شیخ عباس قمی منتقل شده است. همچنین کفعمی در بلد الامین ثواب این دعاهای با عظمت را برای ایام ماه مبارک نقل کرده است که مرحوم شیخ عباس قمی آن را در مفاتیح نیاورده است.
بسم الله الرحمن الرحیم
«اللهمَ اجْعلْ صِیامی فـیه صِیـام الصّائِمینَ وقیامی فیهِ قیامَ القائِمینَ ونَبّهْنی فیهِ عن نَومَةِ الغافِلینَ وهَبْ لی جُرمی فیهِ یا الهَ العالَمینَ واعْفُ عنّی یا عافیاً عنِ المجْرمینَ.»
خدایا قرار بده روزه مرا در آن روزه داران واقعى وقیام وعبادتم در آن قیام شب زنده داران و بیدارم نما در آن از خواب بى خبران وببخش به من جنایتم را در این روز اى معبود جهانیان ودر گذر از من اى بخشنده جنایات کاران.
دعای روز اول دارای چند فراز است: «بسم الله الرحمن الرحیم؛ اللهمَّ اجعل صِیامی فیهِ صِیامَ الصائِمین، وَ قِیامی فیهِ قِیامَ القائِمین»؛ (خدایا قرار ده روزه‌ام را در این ماه روزه روزه داران و نماز و شب زنده داری ام را نیز مانند عبادت شب زنده‌داران.) از همین فراز دعا می شود استفاده کرد که نسبت به اعمال و عبادات یک ظاهری داریم و یک باطنی. به بیان دیگر عبادات یک پوسته ای دارند و یک مغز و لُبی.
در این فراز از دعای روز اول از خداوند درخواست می کنیم که به مغز و درون و حقیقت عبادات برسیم، یعنی از ظاهر روزه به واقع و حقیقت روزه و از ظاهر نماز به حقیقت نماز برسیم. لازمه رسیدن به حقیقت روزه و نماز آن است که انسان از غفلت و خواب جدا شود که از آن به عنوان یقظه و بیداری یاد می کنند.
از این رو در ادامه چنین می خوانیم: «وَ نَبِّهنی فیهِ عَن نَومَةِ الغافِلین»؛ و بیدارم کن در آن از خواب غافلان و بی‌خبران. خواب غفلت چه خواب سنگینی است که باعث می‌شود انسان متوجه حقایق نشود. انسان وقتی متوجه غفلت و خواب خود می شود که از دنیا رفته است چنانچه در روایات به نقل از حضرت امیر مؤمنان علی (ع) آمده است: «الناس نیام اذا ماتوا انتبهوا» مردم در خواب (غفلت) هستند که بهنگام مرگ بیدار می شوند. مرآة العقول ج8 ص293
این مهم است که انسان در چه زمانی بیدار شود، برخی بعد از این دنیا و هنگام مرگ بیدار می شوند برخی دیگر قبل از مرگ بیدار می شوند. در روایات آمده است: «موتوا قبل ان تموتوا»؛ بمیرید پیش از آن که مرگ شما فرا برسد. عیون الحکم والمواعظ ص66
پیامبر اکرم(ص) با این دعا بیان می دارند که پس از مرگ از خواب غفلت بیدار نشویم بلکه در همین ماه مبارک رمضان از خدا بخواهیم ما را از خواب غفلت بیدار کند.
در فراز آخر این دعا آمده است:«وَ هَب لی جُرمی فیهِ یا اِلهَ العالَمین، وَاعفُ عَنّی یا عافِیاً عَنِ المُجرِمین»؛ و گناهم را بر من ببخش ای معبود جهانیان و درگذر از من ای درگذرنده از گناهکاران، درخواست بخشش از گناهان و جرم و تَقصیر را از خداوند داریم که رویه خداوند این است که از گناهکاران در می گذرد.
